Bạch hoa xà còn có tên là bạch tuyết hoa, đuôi công, đuôi công hoa trắng, cây lá đinh… Bạch hoa xà có rất nhiều tác dụng tốt, đặc biệt là chữa bệnh đau dạ dày khỏi nhanh chóng nhưng ít người biết.
Bạch hoa xà là cây cỏ sống hàng năm, hoa màu trắng mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá. Cây mọc hoang và được trồng ở nhiều nơi; dân gian thường dùng lá và rễ cây làm thuốc.
Theo Đông y, bạch hoa xà vị đắng, chát, tính hơi ôn, có độc; có tác dụng khử phong, giảm đau, tán ứ, tiêu thũng, giải độc, sát trùng. Rễ có vị đắng chát, gây nôn. Toàn cây trị tràng nhạc, bạch huyết, bế kinh, tăng huyết áp; sắc nước rửa chữa viêm tuyến vú, viêm hạch cấp, nấm, nhọt, rò hậu môn… Theo giáo sư Đỗ Tất Lợi, rễ cây dùng tươi tốt hơn để lâu; lá tươi có tác dụng kích thích gây bỏng da nhưng nếu nấu chín có thể ăn được.
Lương y Trọng Đức (Phòng khám đông y Trọng Đức, Hà Nội) cho biết, lá cây bạch hoa xà có tác dụng trị bệnh dạ dày rất tốt. Cách dùng cụ thể như sau:
Nguyên liệu:
Lá bạch hoa xà: 1 nắm
Phích nước sôi
Cách làm:
Lá bạch hoa xà rửa sạch cho vào phích nước hãm và uống thay nước hàng ngày
Làm liên tục 7 ngày sau đó nghỉ 3 ngày lại làm tiếp 7 ngày và nghe ngóng cơ thể trước khi làm tiếp.
Theo lương y Trọng Đức thì đối với những người đau dạ dày nhẹ thì chỉ 3 ngày các triệu chứng đã giảm rõ rệt, sau 7 ngày bệnh đau dạ dày, ợ hơi, khó tiêu đã giảm 90%.
Chú ý: Phụ nữ cho con bú và đang có thai cấm dùng bạch hoa xà vì có thể làm ra thai.
Một số bài thuốc khác từ cây hoa bạch xà:
– Tăng huyết áp: Bạch hoa xà (toàn cây) 16 g, lá dâu 20 g, hoa đại 12 g, quyết minh tử (hạt muồng) 16 g, cỏ xước 12 g, ích mẫu 12 g. Sắc uống ngày một thang.
– Mụn, nhọt sưng tấy: Lá bạch hoa xà đắp cách 2-3 lớp gạc ngay trên mụn nhọt, có tác dụng làm tan nhọt. Chỉ nên đắp 30 phút. Nên cẩn thận vì có thể gây bỏng da nếu không đắp cách gạc. Nếu bị bỏng, cần dùng dung dịch acid boric loãng rửa vết bỏng.
– Táo bón: Lá bạch hoa xà nấu canh với giấm hoặc chanh để ăn (có thể xào). Uống 1 bát canh, sau 1 giờ là đi ngoài được, người không mệt. Nếu muốn thôi đi ngoài, vò lá với nước lạnh, uống 1/2 chén.
– Phong thấp: Rễ bạch hoa xà 12 g, dây đau xương 12 g, thổ phục linh 16 g. Sắc uống ngày một thang.
– Sưng đau do chấn thương: Rễ hoặc lá bạch hoa xà giã với cơm thành bột nhão, đắp lên chỗ sưng đau.
– Bong gân sai khớp: Rễ bạch hoa xà 20 g, cam thảo đất 16 g. Sắc uống ngày một thang. Có thể dùng rễ bạch hoa xà ngâm rượu làm thuốc xoa bóp.
– Chốc lở: Lá bạch hoa xà giã nát, đắp lên tổn thương sau khi đã rửa sạch, nếu thấy nóng thì phải bỏ ra.
– Đau gan, đau dạ dày: Rễ bạch hoa xà 12 g, nhân trần 20 g, cam thảo đất 16 g. Sắc uống ngày một thang.
– Ghẻ: Rễ bạch hoa xà sắc lấy nước, dùng nước này để bôi ghẻ.
– Chậm kinh: Bạch hoa xà (toàn cây) 16 g, lá móng tay 40 g, củ nghệ đen 20 g, cam thảo đất 16 g. Sắc uống ngày một thang. Khi thấy kinh phải ngừng uống ngay.
– Tê thấp: Bột rễ bạch hoa xà trộn với dầu vừng, xoa bóp (kinh nghiệm của Ấn Độ).